‘‘ National Panda Day’’

March 16 ရက်နေ့က တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ National Pride ဖြစ်တဲ့ပန်ဒါဝက်ဝံတွေကိုဂုဏ်ပြုပေးတဲ့   ‘‘ National Panda Day’’ပါ။ဒီနေ့မှာတော့ ‘‘ National Panda Day ’’ကိုဂုဏ်ပြုရင်းနဲ့ Panda လေးတွေအကြောင်းကိုပြောပြပေးသွားပါမယ်။

#akhayarlifestyle #panda #nationalpandaday #giantpanda #march16

Sichuan (left) , Qinling (Right)

ပန်ဒါဝက်ဝံတွေမှာ Sichuan Giant Panda နဲ့ Qinling Giant panda ဆိုပြီး မျိုးစိတ်ခွဲ နှစ်ခုရှိပါတယ်။Qinling ပန်ဒါ တွေက ပန်ဒါအကြီးစားစုစုပေါင်းရဲ့ 18.5 ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပါတယ်။Sichuan ရဲ့ မြေဆီလွှာ၊ ရာသီဥတုနှင့် အသီးအရွက်တွေက Qinling တောင်နဲ့စာရင် အလွန်ကွာခြားသောကြောင့် ဒီနေရာနှစ်ခုရှိတဲ့ ပန်ဒါတွေက အသွင်အပြင်၊ အရောင်အသွေးနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပုံသဏ္ဍာန် ကွဲပြားပါတယ်။Sichuan ပန်ဒါတွေရဲ့ ဦးခေါင်းက ဝက်ဝံနှင့်ဆင်တူပြီး Qinling ပန်ဒါကြီးတွေရဲ့ ဦးခေါင်းက ကြောင်နှင့်ပိုတူပြီး ဦးခေါင်းခွံသေးငယ်ကာ သွားတွေက ပိုကြီးပါတယ်။

2019 ခုနှစ်အထိ၊ လူဦးရေလျင်မြန်စွာ တိုးပွားလာမှုကြောင့် ပန်ဒါများရဲ့ အခြေအနေကို “မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး” မျိုးစိတ်တွေကနေ မှ “ထိခိုက်လွယ်” ​​မျိုးစိတ်တွေအဖြစ် ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။နေအိမ်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ မွေးမြူခြင်း၊ သားမွေးအမဲလိုက်ခြင်းနှင့် အခြားအကြောင်းရင်းများကြောင့် တောထဲတွင် ပန်ဒါအကောင်ရေ 2,000 ထက်မနည်း ကျန်ရှိနေသေးကြောင်း ဆိုပါတယ်။ပန်ဒါတွေက တောရိုင်းထဲတွင် ၁၅ နှစ်မှ ၂၀ နှစ်ခန့်သာ အသက်ရှင်သော်လည်း ထိန်းသိမ်းခြင်းခံထားရတဲ့ Panda တွေက ပိုပြီး အသက်ရှည်နိုင်‌ခြေများတယ်လို့လည်းဆိုပါတယ်။
မျိုးစေ့များ ဖြန့်ကျက်ခြင်းဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဝါးတောများရဲ့ဂေဟစနစ်တွင် ပန်ဒါဝက်ဝံ​တွေက အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ပန်ဒါဝက်ဝံတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရန်အတွက် အရေးကြီးပါတယ်။မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး အခြေအနေသို့ရောက်ရခြင်း အကြောင်းရင်းတစ်ခုက ပန်ဒါတွေရဲ့ မွေးနှုန်းနည်းပါးခြင်း​ ဖြစ်ပါတယ်။ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် Giant Pandasတွေကိုကာကွယ်ပေးနေတဲ့ တိရစ္ဆာန်ရုံ ၂၇ ရုံရှိပြီး မျိုးပွားမှုကို အားပေးတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း တည်ဆောက်ထားပါတယ်။
ပန်ဒါရိုင်းများကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် အရေးကြီးဆုံးအချက်မှာ သူတို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်၊ အထူးသဖြင့် ဝါးတောများ၊ သူတို့ရဲ့ အဓိက ကျတဲ့ အာဟာရအရင်းအမြစ်ကို ကာကွယ်ရန်ဖြစ်ပါတယ်။
National Panda Dayရဲ့ အကြောင်းအရင်းက သေသေချာချာမသိရသော်လည်း ပန်ဒါတွေရဲ့ အလှနဲ့ သူတို့ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်‌ရှောက်ဖို့ သတိပြုမိစေရန်အတွက် နေ့တစ်နေ့အဖြစ် ဖန်တီးခဲ့ခြင်းဖြစ်တယ် လို့ ယူဆနိုင်ပါတယ်။
1961 ခုနှစ်တွင် World Wide Fund for Nature ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ပန်ဒါဝက်ဝံတွေက ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုရဲ့ သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်လာသပါတယ်။မျို
းသုဉ်းလုနီးပါးမျိုးစိတ်များကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် သားရဲတိရစ္ဆာန်တွေအတွက် သဘာဝတောရိုင်းတိရစ္ဆာန်ပတ်ဝန်းကျင်များကို ထိန်းသိမ်းရန် ဆော်သြခဲ့ကြပါတယ်။

ပန်ဒါတွေရဲ့ အသက်တစ်နှစ်ကလူ့အသက် သုံးနှစ်/လေးနှစ် နဲ့ ညီမျှပါတယ်။
ပန်ဒါကြီးတွေကို တောထဲတွင် ၁၈ နှစ်မှ ၂၀ နှစ်အထိ နေထိုင်စေပြီး ၂၅ နှစ်မှ ၃၀ နှစ်အထိရောက်လာပြီဆိုရင်တော့ ထိန်းသိမ်းထားကြပါတယ်။
ကမ္ဘာ့အသက်အကြီးဆုံး ပန်ဒါဝက်ဝံကြီးမှာ အသက် ၃၈ နှစ်နှင့် လေးလ (၁၉၈၂-၂၀၂၀) တွင် ချုံကင်းတိရစ္ဆာန်ရုံရှိ Xinxing ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့အသက်က လူ့သက်တမ်း ၁၁၅ နှစ်နဲ့ ညီမျှပါတယ်။

Panda တွေက တစ်ရက်တာမှာ ၁၄ နာရီ လောက်က အစားစားခြင်းနဲ့ကုန်ဆုံးကြတယ်။
သူတို့စားတဲ့ ဝါးရဲ့ အစိတ်အပိုင်းပေါ်မူတည်ပြီးတော့ နေ့စဉ် ဝါး ၈၃ ပေါင်အထိ စားသုံးကြပါတယ်။
ပုံမှန် 45 ကီလို (ပေါင် 100) အရွယ်ရောက်ပြီးPanda က တစ်နေ့လျှင် ဝါး 12 မှ 38 ကီလို (26-84 ပေါင်) ဝါးစားချိန် 12 နာရီကြာပါတယ်။

မွေးကင်းစ ပန်ဒါလေးတွေက မျက်စိမမြင်ရပါဘူး။သူတို့အသက် ၆ ပတ်လောက်မှစပြီးမြင်ရတာပါ။ သူတို့ရဲ့ ဘဝတစ်လျှောက်လုံးမှာ အမြင်အာရုံမှတ်ဉာဏ်ထက် spatial memory ကို ပိုအားကိုးကြပါတယ်။မွေးကင်းစ ပန်ဒါဝက်ဝံတစ်ကောင်ရဲ့ အလေးချိန်က 100 ဂရမ် (3.5 အောင်စ) သာရှိပါတယ်။သူတို့က အမွေးမပါ၊ ပန်းရောင်အကောင်လေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့၏ အထင်ကရဖြစ်တဲ့ အနက်ရောင်နဲ့ အဖြူရောင် အမွှေးတွေကတော့ သုံးပတ်ခန့်အကြာမှ ကြီးထွားလာမှာဖြစ်ပါတယ်။

ပန်ဒါအကောင်ကြီးတွေက Good Climbersတွေဖြစ်ပါတယ်။ အသက် ၇ လမှ စပြီးတော့ သစ်ပင်တက်နိုင်နေပါပြီ။
တောရိုင်းတွေထဲတွင် ပန်ဒါကြီး (အထူးသဖြင့် သားပေါက်) တွေက ရန်သူများကို ရှောင်ရှားဖို့အတွက် သစ်ပင်ပေါ်သို့ တက်ကာ ပတ်ဝန်းကျင်ကို စူးစမ်းလေ့လာကြပါတယ်။
သစ်ပင်ကသူတို့အတွက် ပိုလုံခြုံတဲ့အတွက် ပန်ဒါအကောင်ကြီးတော်တော်များများက သစ်ပင်မှာ အိပ်ရတာကို နှစ်သက်ကြပါတယ်။

Lonely ဖြစ်တဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေထဲမှာ ပန်ဒါတွေလည်းပါ ပါတယ်။
တောရိုင်းများတွင် သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်နယ်မြေရှိပြီး အခြားပန်ဒါတွေကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်းကို ခွင့်မပြုထားပါဘူး။
အဲဒါကြောင့် ပန်ဒါကြီးတွေက ပူးပေါင်းပြီး အမဲလိုက်လေ့မရှိပါဘူး။သူတို့ရဲ့ အာဟာရ လိုအပ်ချက်တွေ ပြည့်မီဖို့အတွက် ဝါးကို အများကြီးစားဖို့ လိုပါတယ်။
တစ်ကယ်လို့ ပန်ဒါကြီးတွေက အုပ်စုဖွဲ့နေထိုင်ပါက ဝါးအလုံအလောက်ရရှိခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပဋိပက္ခများ ရှိလာနိုင်ပြီး အားလုံး၏ ရှင်သန်မှုကို ထိခိုက်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။နောက်ပြီးတော့ ပန်ဒါဝက်ဝံတစ်ကောင် ရှင်သန်နိုင်ဖို့အတွက် ဝါးတောအကျယ် ၃-၈ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၁-၃ စတုရန်းမိုင်) ခန့်လိုအပ်ပါတယ်။

Panda တွေကတစ်နေ့ကို 28 kilos (62 lb) ခန့် အလေးစွန့်ပါတယ်။
ပန်ဒါရဲ့ အစာ 99% မှာ ဝါးတွေဖြစ်ပါတယ်။ ပန်ဒါကြီးတွေရဲ့ ဝါးတွေကို ချေဖျက်နိုင်စွမ်းက 20 ရာခိုင်နှုန်းထက်နည်းပြီး ဝါးကနေရနိုင်တဲ့ အာဟာရဓာတ်ကလည်း နည်းပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့ရဲ့ စွမ်းအင်ကို ထိန်းထားနိုင်ဖို့ ပန်ဒါတွေဟာ ဝါးကို အများကြီး စားရတာကြောင့် အများကြီး ဝမ်းသွားတတ်ပါတယ် ။ပန်ဒါကြီးတွေက15-20 မိနစ်တိုင်း ဝမ်းသွားတတ်ပြီး မစင်အများစုကလည်း ကြေညက်ခြင်းမရှိတဲ့ ဝါးတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။
Pandaတွေရဲ့ မစင်တွေကို Recycle အနေနဲ့ Toilet Paper အနေနဲ့လည်းအသုံးပြုကြပါတယ်။

နွေဦးကာလက Panda တွေရဲ့ မိတ်လိုက်ရာသီဖြစ်ပါတယ်။
တောရိုင်းထဲတွင်နေထိုင်တဲ့ ပန်ဒါအမတွေက ဒီလိုအချိန်တွေ‌ရောက်တဲ့အခါ ခွေးနဲ့ ကြောင်တွေလိုမျိုး
အထူးအသံများကို ထုတ်လွှတ်ကြပြီး ပန်ဒါအကြီးစားအထီးများကလည်း ဆွဲဆောင်အတွက် သင်္ကေတအဖြစ် ရနံ့အမှတ်အသားများကို ချန်ထားကြပါတယ်။မိတ်လိုက်ပြီးနောက်တွင်တော့ ပန်ဒါအထီးနှင့်အမတို့က သီးခြားစီနေထိုင်ကြပါတယ်။ကိုယ်ဝန်ကတော့ 5 လခန့်ကြာမြင့်ပြီး များသောအားဖြင့် သြဂုတ်လတွင် မွေးဖွားကြပါတယ်။