" ညဘက်အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါ (Insomnia) နဲ့ပတ်သတ်ပြီး ဆောင်ရန်၊ရှောင်ရန် အချက်များ "
Insomnia ဆိုတာကတော့ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ လူဦးရေ တော်တော်များများ အနည်းနဲ့အများခံစားနေရတဲ့ ညဘက် အိပ်မပျော်တဲ့ရောဂါ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါခံစားနေရတဲ့သူဟာ ညဘက်အိပ်မပျော်တာ ၊ ညသန်းခေါင်ကျော် ထိ မျက်စိကြောင်ပြီးထိုင်နေတာမျိုးတွေ၊ တရေးနိုးပြီး ပြန်အိပ်မရတာမျိုး စတဲ့ လက္ခဏာတွေကိုခံစားရလေ့ရှိပါတယ်။
Insomnia က ပြင်းထန်မှုနှုန်း နဲ့ ဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းအရာ ပေါ်မူတည်ပြီး အမျိုးအစားအမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးခြင်း၊ လေယာဥ်စီးခြင်းကြောင့် ခရီးပန်းခြင်း ၊ အိပ်နေကြ အိပ်ချိန်လွဲမှားခြင်းကြောင့်လည်း Insomnia ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီလို အကြောင်းအရင်းတွေကြောင့်ဖြစ်တတ်တဲ့ Insomnia ကိုတော့ Acute insomnia လို့ခေါ် ပြီး အနည်းဆုံး ရက်ပိုင်းကနေ တစ်ပတ်နှစ်ပတ် ထိသာ ကြာမြင့်တတ်တဲ့ ပြင်းထန်မှု နည်းတဲ့ Insomnia တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။
Chronic insomnia လို့ခေါ်တဲ့ တစ်မျိုးကတော့ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း ၊ အလွန်အကျူးစိတ်ပူပန်ခြင်း ၊ anxiety များလွန်းခြင်း ၊ နေ့စဥ် နေထိုင်မှု ဘဝနဲ့ပတ်သတ်ပြီး အိပ်ချိန် စားချိန်မမှန်ခြင်း ၊ အိပ်စက်ချိန်နည်းပါးလွန်းခြင်း ၊ ကဖိန်းဓာတ်များလွန်းခြင်း ၊ အိပ်ချိန်မမှန်ခြင်း အစရှိတဲ့ အကြောင်းအရင်းမျိုးတွေကြောင့်ဖြစ်ပွားစေတတ်ပါတယ်။ Acute Insomnia အဆင့်ကနေ တဖြေးဖြေးပြင်းထန်လာပြီးလည်း chronic insomnia ကိုဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။Chronic insomnia ကတော့ အနည်းဆုံး တစ်လ၊နှစ်လကနေ နှစ်နဲ့ချီပြီး ဒီရောဂါကိုခံစားရစေနိုင်ပါတယ်။
လူသားတွေရဲ့ ပုံမှန် ဇီဝဖြစ်စဥ် တွေရဲ့ အများစုဟာ ညဘက်အိပ်ချိန်မှာ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိတာဖြစ်တဲ့ အတွက် Insomnia ကြောင့် အိပ်မပျော်တာတွေ များလာတဲ့ အခါမှာ အနည်းနဲ့ အများ Physically အရရော၊ Mentally အရပါ ကျန်းမာရေးထိခိုက်လာစေနိုင်ပါတယ်။ ညဘက်အိပ်မပျော်တာတွေများလာတဲ့ အခါမှာ အိပ်ချိန်မလုံလောက်တဲ့ အတွက် စိတ်မကြည်လင်တာ ၊ စိတ်ဆတ်ဒေါသထွက်လွယ်တာ ၊ အလုပ်ပေါ်အာရုံစိုက်မရတာ ၊ ရေတိုမှတ်ဉာဏ် မကောင်းတာ မျိုးတွေဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေတင်မကပဲ ညဘက်မအိပ်ရတာ များလာတဲ့ အခါမှာ မနက်ပိုင်းတွေမှာ အိပ်ပျော်ပြီး အိပ်ချိန် နေ့ညလွဲတာ ၊ အစာစားချိန်မမှန်တာမျိုးတွေပါဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
Insomnia ဟာ ဂရုမစိုက်ပဲ ၊ မကုသပဲထားမယ်ဆိုရင် နေ့နဲ့ အမျှ ပိုဆိုးလာပြီး ရောဂါပိုမိုပြင်းထန်တာမျိုးတွေဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ အကယ်၍ သင်ဟာ Insomnia ရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကိုခံစားနေရတယ်ဆိုရင် recover လုပ်လို့ရမယ့် နည်းလမ်းလေးတွေနဲ့ ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်လေးတွေကို ပြောပြပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ 1.အိပ်ချိန်မှန်အောင်ပြုလုပ်ပါ။ နေ့တိုင်းတစ်ချိန်တည်းမှာ အိပ်ပြီး တစ်ချိန်တည်း မှာပဲ အိပ်ရာထခြင်းအားဖြင့် အိပ်ချိန်ကို ပြန်လည်မှန်ကန်စေနိုင်ပါတယ်။ 2.အိပ်ရာမဝင်ခင် ကော်ဖီ ၊ အရက်သောက်ခြင်း နဲ့ အစာစားခြင်းကိုရှောင်ကြဥ်ပါ။ အိပ်ရာမဝင်ခင် ကော်ဖီသောက်ခြင်းက ကဖိန်းဓာတ်ကြောင့်မျက်စိကျယ်စေနိုင်သလို အိပ်မပျော်လို့ အရက်သောက်သုံးခြင်းကလည်း မှန်ကန်တဲ့ ဖြေရှင်းနည်းတော့မဟုတ်ပါဘူး ။ အဲ့ဒီ အစား အိပ်ရာမဝင်ခင် ခြေလက်သန့်စင်ခြင်း (သို့မဟုတ်) ရေနွေးနဲ့ရေချိုးခြင်းအားဖြင့် တစ်နေ့လုံးပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းတွေကို ကောင်းမွန်စေပြီး အညောင်းအညာပြေစေတဲ့ အတွက် နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်ပျော်ဖို့အတွက် အထောက်အကူပြုပါတယ်။ 3.မအိပ်ခင် ဖုန်း ကြည့်တာမျိူးကိုရှောင်ကြဥ်ပါ။ ဖုန်း ၊ TV စတဲ့ electronic ပစ္စည်းတွေက အာရုံပြောင်းပြီး မျက်စိကျယ်စေတဲ့ အတွက် အိပ်ရာဝင်ခါနီးကြည့်တာကိုရှောင်ကြဥ်သင့်ပါတယ်။ အိပ်ခါနီးစာအုပ်ဖတ်ခြင်း ၊ တရားထိုင်ခြင်း ၊ အသက်ရှူလေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တို့က အိပ်စက်ခြင်းကိုပိုပြီး အထောက်အကူပြုပါတယ်။4.မိမိအိပ်စက်မယ့်နေရာကို တိတ်ဆိတ်ပြီး သက်တောင့်သက်သာရှိဖို့နဲ့ လေကောင်းလေသန့်ရအောင်ပြုလုပ်ထားပါ။အိပ်မယ့် အိပ်ရာ နဲ့ ခေါင်းအုံးတို့ကိုလည်းသက်တောင့်သက်သာရှိအောင် ပြုလုပ်ထားဖို့လိုအပ်ပါတယ်။အခန်းမီးကိုပိတ်ထားတာကလည်း ပိုပြီး မြန်မြန်အိပ်ပျော်အောင်ကူညီပေးပါတယ်။ Eye mask အသုံးပြုခြင်းကလည်း မျက်လုံးထဲကိုအလင်းဝင်ရောက်ခြင်းကိုကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ အတွက်ပိုပြီးနှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်ပျော်စေပါတယ်။
5.နေ့ခင်းဘက် တစ်ရေးတစ်မောအိပ်ခြင်းကိုရှောင်ကြဥ်ပါ။ နေ့လည်နေ့ခင်း တစ်ရေးအိပ်တတ်တဲ့ အကျင့်က ညဘက်အိပ်တဲ့အခါမှာ အိပ်ရေးဝသလိုဖြစ်နေပြီး မျက်စိကြောင်နေတတ်ပါတယ်။
6.တစ်နေ့ကို အနည်းဆုံးတစ်ကြိမ် လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ပါ။တစ်နေ့မှာ အနည်းဆုံး လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ကြိမ်လောက်ပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ လေ့ကျင့်ခန်း ပြုလုပ်ခြင်းက သွေးလည်ပတ်မှုကို ကောင်းမွန်စေပြီး အားအင်ကိုပိုအသုံးပြုရတဲ့အတွက် ညဘက်အိပ်စက်တဲ့ အခါမှာပိုပြီးနှစ်ခြိုက်စေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လေ့ကျင့်ခန်းကို အိပ်ချိန်နဲ့ အနည်းဆုံး ၄ နာရီခြားပြီး လုပ်ရပါမယ်။
7.Therapist တွေနဲ့တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပါ။စိတ်နဲ့ပတ်သတ်ပြီး မကျန်းမာခြင်းကလည်း Insomnia ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေထဲ ကတစ်ခုဖြစ်တဲ့အတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေနဲ့ တိုင်ပင်ကုသသင့်ပါတယ်။ တတ်နိုင်သမျှ စိတ်ဖိစီးမှု ဒဏ်ကနေ ရှောင်သင့်ပြီး စိတ်အပန်းဖြေဖို့လည်းအချိန်ပေးသင့်ပါတယ်။
8.အိပ်ဆေးကို ဖြစ်သလိုမသောက်ပါနဲ့။အိပ်ဆေး မသောက်ခင်မှာ ဆရာဝန် နဲ့ ပြပြီး လိုအပ်မှပဲသောက်သင့်ပါတယ်။ လိုအပ်လို့သောက်ရင်လည်းဆရာဝန် ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း သောက်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
အခုပြောပြပေးသွားတာကတော့ Insomnia နဲ့ပတ်သတ်ပြီး ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်အချက်တစ်ချို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။အကောင်းဆုံးကတော့ ဆရာဝန် နဲ့ သေချာ ဆွေးနွေးပြီး လိုအပ်တဲ့ ကုသမှုကိုစနစ်တကျ ခံယူတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကောင်းမွန်သောအိပ်စက်ခြင်းနဲ့ နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အိပ်စက်နိုင်ကြပါစေ။
